Skan oferty – ciąg dalszy zamieszania

Całkiem niedawno opisywałem bardzo kontrowersyjny wyrok Krajowej Izby Odwoławczej dotyczący podpisanego elektronicznie skanu oferty.

Przypomnę w telegraficznym skrócie o co chodzi. Wykonawca w przetargu objętym pełną elektronizacją przygotował ofertę w tradycyjny, papierowy sposób. Taką papierową ofertę podpisał własnoręcznie. Następnie zrobił jej skan, który podpisał po raz drugi – tym razem podpisem elektronicznym. KIO stwierdziła, że tak przygotowana oferta jest nieprawidłowa i podlega odrzuceniu.

W środowisku zawrzało.

Szczegółowy opis całej sprawy możecie przeczytać w tym artykule.

Dziś pora wrócić do tematu i wyjaśnić Wam, jak aktualnie wygląda cała sprawa. 

Kolejne wyroki KIO

W międzyczasie Krajowa Izba Odwoławcza miała kilka okazji żeby ponownie rozstrzygnąć spór powstały w związku ze skanem oferty. Niestety wyroki Izby są diametralnie od siebie różne.

W wyroku z dnia 8 lutego 2019 r. (sygn. akt KIO 119/19) Izba wypowiedziała się, że oferta, która została przygotowana w tradycyjny papierowy sposób, a następnie zeskanowana i podpisana elektronicznie jest ważna. KIO podkreśliła w tym wyroku, że ważne jest, iż oferta została podpisana elektronicznie, a fakt, że wcześniej została przygotowana na papierze nie przesądza o jej nieprawidłowości. Zdaniem Izby pojęcie „sporządzenia” należy interpretować szeroko. „Sporządzeniem” jest również zeskanowanie papierowej oferty do pliku pdf.

Podkreślić jednak trzeba, że ten wyrok dotyczył przetargu ogłoszonego jeszcze przed wejściem w życie pełnej elektronizacji (zamawiający już wtedy zdecydował się prowadzić postępowanie elektronicznie). Niemniej wszystkie argumenty przytaczane przez Izbę odnoszą się do obecnego stanu prawnego, więc wyrok ten musi być brany pod uwagę.

Zupełnie odmienne stanowisko Izba przedstawiła w wyroku z dnia 13 lutego 2019 r. (sygn. akt KIO 169/19). Zdaniem tego składu ofertę należy sporządzić elektronicznie, a „sporządzeniem” jest przygotowanie jej od początku do końca bez użycia papieru. Natomiast podpisanie elektronicznie skanu oferty przygotowanej wcześniej na papierze jest co najwyżej poświadczeniem za zgodność z oryginałem. Oferta zaś musi być koniecznie przedstawiona w formie oryginału, nie wystarczająca jest kopia. W związku z tym podlega odrzuceniu.

KIO nie wypracowała więc jednolitego stanowiska – w jednym wyroku dopuszcza złożenie oferty w formie skanu, a w innym stwierdza, że taką ofertę należy odrzucić… Co ciekawe oba wyroki zapadły w poszerzonym, trzyosobowym składzie.

Stanowisko Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji

Głos w sprawie zabrała Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT). Jej zdaniem przygotowanie oferty w formie tradycyjnej, a następnie podpisanie elektronicznie jej skanu nie może stanowić o dyskwalifikacji oferty. 

Trzeba przyznać, że stanowisko jest naprawdę solidnie opracowane. PIIT przytacza bardzo dużo argumentów na poparcie swoich poglądów. Stanowisko PIIT jest dostępne pod tym linkiem.

Swoją drogą PIIT ma ostatnio dużo okazji do glosowania wyroków Krajowej Izby Odwoławczej. Teraz zaprezentowała swoje spostrzeżenia na temat skanu oferty. Niedawno natomiast przygotowała opinię na temat ważności podpisu elektronicznego złożonego z wykorzystaniem funkcji skrótu SHA-1 (o całej sprawie możecie poczytać w tym artykule).

Co na to Urząd Zamówień Publicznych?

Urząd Zamówień Publicznych na razie milczy. Przyznaje jednak, że ma już w zasadzie gotowe stanowisko, czeka jednak aż najpierw w sprawie wypowie się Ministerstwo Cyfryzacji. Dokładnie tak samo było przy sprawie funkcji skrótu SHA-1. UZP najpierw poprosił o zdanie Ministerstwo.

Nie wiemy jednak w jakim kierunku będzie zmierzać stanowisko UZP, kiedy się w końcu pojawi.

Ciąg dalszy nastąpi…

Nie mam wątpliwości, że sprawa nie jest jeszcze zakończona i że jeszcze na pewno będę miał okazję coś napisać na temat tego problemu.

Mam nadzieję, że członkowie KIO odbędą naradę orzeczniczą podczas której ustalą w końcu wspólne stanowisko. Być może pomocna okaże się opinia UZP, kiedy już zostanie zaprezentowana.

Moim zdaniem lepiej gdybyśmy mieli jednolite stanowisko (obojętnie w którą stronę) niż chaos, który mamy obecnie.

Wskazówki dla wykonawców

Wykonawcom pozostaje doradzić po prostu przygotowywać oferty wyłącznie w formie elektronicznej (bez udziału papieru). Wtedy nie ma ryzyka odrzucenia.

Jeżeli jednak już złożyłeś ofertę w formie podpisanego elektronicznie skanu i zamawiający odrzucił Twoją ofertę, to powinieneś rozważyć złożenie odwołania do KIO. Musisz jednak pamiętać, że wiąże się to z dużym ryzykiem, ponieważ orzecznictwo KIO jest bardzo rozbieżne i nikt nie może zagwarantować Ci jak sprawa się zakończy.

Podobnie, jeżeli po otwarciu ofert okazało się, że Twoja oferta jest na drugim miejscu w rankingu i szukasz „haka” na korzystniejszego konkurenta. Jeżeli jego oferta to podpisany elektronicznie skan, na pewno warto rozważyć wniesienie odwołania. Z tym, że znowu – duże ryzyko i niepewny wynik sprawy.