Utrata wadium jest jedną z najdotkliwszych sankcji, jakie mogą spotkać wykonawców biorących udział w zamówieniach publicznych. Wydawałoby się, że projekt tzw. tarczy antykryzysowej powinien regulować tę kwestię.
Czas decyzji
Obecnie wielu wykonawców będzie musiało podjąć decyzje, czy zawrzeć umowy po wygram przetargu. Duża liczba zamawiających właśnie teraz rozstrzygnęła postępowania, które toczyły się od np. grudnia zeszłego roku.
Wykonawcy, wiedząc jak wygląda obecnie sytuacja na rynku spowodowana koronawirusem, mogą ostatecznie podjąć decyzję, że nie podpiszą umowy. Braki towarów, wstrzymanie produkcji, problemy z pracownikami i łańcuchem dostaw… To wszystko powoduje, że wykonawcy mogą uznać, że nie są w stanie wykonać umowy. A w konsekwencji, że lepszą decyzją jest jej po prostu nie podpisywać.
Tym bardziej, że zgodnie z prawem są w gorszej sytuacji, niż przedsiębiorcy, którzy zawarli umowy już jakiś czas temu. Ci ostatni bowiem mogą liczyć na zgodę zamawiających na aneksowanie umów. Albo bronić się przed naliczeniem kar umownych poprzez powoływanie się na siłę wyższą. Wynika to z tego, że w momencie, kiedy podpisywali umowy, pandemii koronawirusa w Polsce nie dało się w żaden sposób przewidzieć.
[Poczytaj >>Koronawirus a umowy w zamówieniach publicznych (e-book)]
Wykonawcy, którzy teraz zdecydują się zawrzeć umowę, nie mają już tak komfortowej sytuacji. Przyjmuje się bowiem, że teraz znają już sytuację panującą na rynku. Jeżeli podpiszą umowę, to będzie to oznaczać, że są świadomi zagrożeń i mimo wszystko decydują się świadomie podjąć wykonania umowy.
W momencie składania oferty nikt nie przewidywał pandemii
Problem polega jednak na tym, że wykonawcy składali oferty i wpłacali wadia już jakiś czas temu. W przeważającej części przypadków w w tym czasie pandemii nie dało się przewidzieć.
Zgodnie z ustawą po wygranym przetargu mają prawo odmówić podpisania umowy. Konsekwencją tego jest jednak zatrzymanie wadium.
Taka sytuacja wydaje się być z punktu widzenia przedsiębiorców niesprawiedliwa. Odmowa podpisania umowy nie wynika bowiem z ich winy, lecz ze zmiany okoliczności.
Tymczasem nawet gdyby zamawiający rozumiał sytuację i chciał odstąpić od zatrzymania wadium, to zwyczajnie nie ma ku temu podstaw prawnych. Ustawa stanowi jasno, że zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie.
Nie ma od tej zasady żadnych wyjątków. Oddając wadium wbrew przepisom ustawy przedstawiciele zamawiającego narażają się na zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych, a nawet postępowanie karne.
Warto przypomnieć, że wadium może wynosić do 3% wartości zamówienia. W przypadku przetargów na duże zamówienia są to naprawdę duże kwoty.
Labirynt w kukurydzy w Kurozwękach wraz z mapką do wyjścia (edycja 2017 – co roku jest inny labirynt). Odnalezienie się w tym labiryncie było i tak łatwiejsze niż odnalezienie się w obecnych przepisach koronawirusowych.
Co na to tarcza antykryzysowa?
Wydawać by się mogło, że w zaistniałej sytuacji ustawodawca powinien wyjść przedsiębiorcom na przeciw. Ustawodawca mógł wprowadzić rozwiązania chroniące wykonawców przed utratą wadium (w sytuacji gdy odmowa podpisania umowy jest spowodowana sytuacją wywołaną przez koronawirusa).
Okazją ku temu była tzw. tarcza antykryzysowa, która w nocy z czwartku na piątej została uchwalona przez Sejm i czeka na dalsze procedowanie (>>link).
Tymczasem projektodawcy zupełnie nie dostrzegają problemu. W projekcie tarczy antykryzysowej nie znalazła się bowiem żadna regulacja w tym zakresie.
Oznacza to, że wykonawca, który w najbliższych dniach odmówi zawarcia umowy z zamawiającym po wygranym przetargu z uwagi na siłę wyższą wywołaną koronawirusem i tak straci wadium.
***
Inne artykułu związane z sytuacją z koronawirusem:
- Koronawirus a umowy w zamówieniach publicznych (e-book)
- Tarcza antykryzysowa zamówienia publiczne
- Zamówienia publiczne w projekcie tarczy antykryzysowej – wywiad dla portalu “Koronawirus i biznes”
- Koronawirus a zakup sprzętu do pracy zdalnej dla pracowników
- Brak możliwości uzyskania zaświadczenia z ZUS lub US – co robić?
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }